مقدمه: هدف از تحقیق حاضر، مقایسه ابعاد شخصیتی برونگرایی، نوروزگرایی و سایکوزگرایی آیزنک در افراد دارای چرخه های صبحگاهی - شامگاهی است.روش: روش پژوهش از نوع علی - مقایسه ای است. تعداد90 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند (30 نفر افراد دارای چرخه صبحگاهی، 30 نفر دارای چرخه شامگاهی و 30نفر متعادل). آن ها پرسشنامه شخصیت صبحگاهی - شامگاهی و پرسشنامه شخصیت آیزنک را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس انجام گرفت.نتایج: نتایج تحلیل نشان داد که بین سه گروه صبحگاهی، شامگاهی و متعادل ازنظر ابعاد برونگرایی و نوروزگرایی تفاوت معناداری وجود ندارد. اما سایکوز گرایی در این سه گروه تفاوت معناداری داشت و گروه شامگاهی نمرات بالاتری در این بعد کسب کردند.بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که افراد دارای چرخه شامگاهی در مقایسه با افراد دارای چرخه صبحگاهی سایکوزگرایی بالاتری دارند، این تفاوت می تواند به دلیل وجوه اشتراک بسیار زیاد بین شامگاهی بودن و سایکوزگرایی باشد. به عنوان مثال، زودانگیختگی که یک ویژگی بارز افراد سایکوزگرا هست، رابطه قوی با چرخه شامگاهی دارد. از این نتایج می توان در جهت برنامه ریزی دقیق تر برای استفاده از حداکثر توانایی افراد در ساعات مفید روز، استفاده کرد.

ابعاد زیستی شخصیت تاثیر مهمی بر ابعاد روانشناختی افراد دارند. حالات عاطفی و خلقی افراد می تواند بر اساس ساعات شبانه روز تغییر کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی سطوح عاطفه مثبت و منفی و حساسیت به تقویت بر اساس تغییر در چرخه های شبانه روزی صبحگاهی و شامگاهی بود. ابتدا 600 نفر (316 دختر، 284 پسر) از دانشجویان دانشگاه ارومیه در این پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان پرسشنامه صبحگاهی- شامگاهی (MEQ) را تکمیل کردند. سپس تعداد 83 نفر از شرکت کنندگان بر اساس نمرات کسب شده در پرسشنامه صبحگاهی- شامگاهی، به عنوان افراد دارای صفات شخصیتی صبحگاهی و شامگاهی و بین بینی برای مرحله دوم پژوهش انتخاب شدند. در این مرحله، فهرست عواطف مثبت و منفی (PANAS) و مقیاس های بازداری و فعال سازی رفتاری (BIS/BAS) توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. نتایج نشان داد که بین میزان تجربه عاطفی مثبت و منفی بر اساس تیپ های صبحگاهی، شامگاهی و بین بینی تفاوت معنادار وجود دارد. افراد با تیپ صبحگاهی در مقایسه با تیپ شامگاهی و بین بینی سطوح عاطفه مثبت بالاتر و عاطفه منفی پایین تری داشتند. مقایسه تیپ های صبحگاهی و شامگاهی در ابعاد زیستی شخصیت شامل فعال سازی و بازداری رفتاری، تفاوت معناداری بین گروه ها نشان نداد. بر اساس نتایج پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که تفاوت های فردی در تجربه عاطفه مثبت و منفی می تواند ناشی از تغییرات مرتبط با چرخه های شبانه روزی باشد.

مشخص شده است که ریخت های شبانه روزی (صبحگاهی، معتدل، شامگاهی) با بسیاری از متغیرهای فیزیولوژیک، شناختی، و رفتاری مرتبطند و از این رو نیاز به پرسشنامه ای به زبان فارسی برای سنجش این ترجیحات ساعت بدنی احساس می شود. این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه صبحگاهی شامگاهی (هورن و استبرگ، 1976) انجام گرفت. این پژوهش بر روی 270 نفر از دانشجویان دانشگاه های علامه طباطبایی و علوم و تحقیقات تهران صورت گرفت و در آن برای بررسی اعتبار سازه (همگرا، واگرا، و عاملی)، چهار پرسشنامه صبحگاهی شامگاهی، افسردگی بک، شادکامی آکسفورد، و سلامت عمومی به کار رفت. با توجه به همبستگی های بدست آمده بین پرسشنامه صبحگاهی شامگاهی و سه پرسشنامه دیگر و همچنین، تحلیل عاملی پرسشنامه اصلی، اعتبار سازه نسخه فارسی این پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. بعلاوه، ضریب آلفای کرونباخ مناسبی (=0.79) نیز برای آن حاصل شد. با توجه به تحلیل های آماری مناسب و نتایج حاصله، به نظر می آید که نسخه فارسی پرسشنامه صبحگاهی شامگاهی از اعتبار و پایایی مناسبی برای سنجش ریخت های شبانه روزی برخوردار باشد و ابزاری کارآمد در این زمینه محسوب شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

روان – عصب – ایمنی شناسی – به حوزه بین رشته ای جدیدی اطلاق شود که در آن تعامل عوامل روان شناختی با وضعیت های عصب شناختی و ایمنی شناختی مورد مطالعه قرار می گیرد. مطالعات نشان می دهند که شرایط سو روان شناختی (مثلا تنیدگی های مزمن) یا هیجان های منفی با میانجی های عصب شناختی، هورمونی و ایمنی شناختی می توانند، آسیب پذیری جسمانی آزمودنیها را در مقابل آسیب زاهای محیطی افزایش دهند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر بازی های رایانه ای و هیجان های متعاقب آنها بر مقادیر کورتیزول صبحگاهی و شامگاهی 16 دانش آموز سال دوم راهنمایی با میانگین سنی 12.6 سال از یک مدرسه راهنمایی نمونه شبانه روزی به صورت تصادفی انتخاب شدند و به روش جایگزینی تصادفی در قالب طرح سولومون، در چهار گروه قرار گرفتند. دو گروه آزمایشی، 27 روز و هر روز به مدت شصت دقیقه به بازی های رایانه ای مختلف پرداختند. نمونه های خون صبحگاهی و شامگاهی، در آغاز و پایان مطالعه، بر اساس طرح سولومون، از آزمودنی ها گرفته شد و نتایج با استفاده از روش تحلیل واریانس بررسی شدند. یافته های ما نشان داد که بازی های رایانه ای به طور معنادار، کورتیزول صبحگاهی (P=0.01) و کورتیزول شامگانی (P<0.05) را افزایش می دهد. با توجه به تغییرات روانی فیزیولوژیک ارگانیزم تحت هیجان و آثار ضعیف ساز هورمون کورتیزول بر نظام ایمنی بدن، این نتایج می توانند یافته مهمی در مقوله مطالعات تنیدگی – بیماری و حوزه های مشابه باشند.

زمینه و هدف: نوع ریتم های شبانه روزی فرد در حفظ سلامت جسم و روان و همچنین بهبودی از بیماری اهمیت زیادی دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ریتم های شبانه روزی بر کیفیت خواب و اضطراب کرونا در زنان و مردان است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه افراد 18 تا 50ساله بود که به صورت اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. جهت نمونه گیری افرادی که پرسش نامه را به صورت آنلاین تکمیل کردند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه ریتم های شبانه روزی هورن و استبرگ (1976)، پرسش نامه کیفیت خواب پتزبورگ (1989) و پرسش نامه اضطراب کرونا علیپور و همکاران (1398) بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و آزمون شفه استفاده شد. ملاحظات اخلاقی: پژوهش حاضر دارای نامه تاییدیه اخلاق از مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه رازی، موسسه مطالعاتی روان پویش به شماره 99133 است. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین اضطراب روانی و اضطراب بدنی کرونا در زنان و مردان با تیپ شامگاهی بالاتر از سایر تیپ هاست. زنان و مردان با تیپ شامگاهی کیفیت خواب پایین تری نسبت به تیپ صبحگاهی و تیپ میانی دارند. همچنین نتایج نشان داد که تفاوت بین گروه ها بر حسب اضطراب کرونا و کیفیت خواب و جنس در سطح معنادار است و تفاوت میانگین تیپ صبحگاهی با تیپ شامگاهی بیشتر از سایر تفاوت میانگین هاست. نتیجه گیری: تفاوت های فردی در تیپ های صبحگاهی-شامگاهی نقش مهمی در کیفیت خواب وتجربه اضطراب کرونا دارد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی هوش اخلاقی در افراد با تیپ شبانه روزیِ صبحگاهی و میانه و شامگاهی انجام گرفت. این تحقیق با رویکرد روششناسی کمّی در قالب طرح علّی مقایسهای در سه گروه، افراد با الگوهای صبحگاهی و میانه و شامگاهی بررسی شدند. نمونه ی پژوهش در مرحله ی اول، شامل 230 دانشجوی کارشناسی یا کارشناسی ارشد دختر و پسر 18 تا 32 ساله بود. 178 نفر با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس و آزمون غربالگری صبحگاهی شامگاهی و باتوجه به نمره ی آن ها در پرسش نامه ی صبحگاهی شامگاهی انتخاب و در سه گروه، تیپ صبحگاهی (66 نفر) و تیپ میانه (70) و تیپ شامگاهی ( 42 نفر) بررسی شدند. از دو پرسش نامه ی صبحگاهی شامگاهی و پرسش نامه ی هوش اخلاقی، به عنوان ابزار جمع آوری دادهها استفاده شد. تحلیل آماری با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین سه گروه، از نظر بخشش و هوش اخلاقی (نمره کل) تفاوت معنادار وجود دارد. نتایج نشان داد که افراد صبحگاهی ازلحاظ بخشش و هوش اخلاقی بالاتر از افرادِ با تیپ میانه و شامگاهی بودند. یافتههای پژوهش وجود تفاوت بخشش و هوش اخلاقی بین سه گروه را تأیید کرد. به سه دلیل انتقال و ترویج ارزشهای اخلاقی و فرهنگی، شکوفاکردن تواناییهای فردی و اجتماعی و کمک به رشد شخصیتی، عاطفی، رفتاری و فکری دانشجویان دارای اهمیت است: 1. هوش اخلاقی یکی از ابعاد هوش است که چارچوبی برای عملکرد صحیح انسانها فراهم می آورد و به عنوان عامل پیشبینی کننده ی رفتار محسوب می شود؛ 2. اخلاقمندی به عنوان سرمایه ی راهبردی برای مجموعههای انسانی مطرح است و پیششرط زندگی اجتماعی کارآمد را تشکیل میدهد؛ 3. دانشگاه از مجموعههای بسیار مهم انسانی در هر جامعه است. بنابراین لازم است، پژوهش های بیشتری در این زمینه انجام بگیرد و متغیرهای بیشتری که با این مؤلفه مرتبط هستند، از زوایای متفاوت بررسی شوند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان بهزیستی روان شناختی و سطوح حساسیت پردازش محرک های حسی بر اساس تغییر در چرخه های شبانه روزی صبحگاهی و شامگاهی بود. روش: به همین منظور ابتدا 475 نفر از دانشجویان دانشگاه ارومیه به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردیدند، سپس پرسشنامه تیپ های صبحگاهی-شامگاهی به منظور پاسخگویی در بین آن ها توزیع گردید. پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد 51 نفر بر اساس نمرات کسب شده در پرسشنامه تیپ های صبحگاهی و شامگاهی، به عنوان افراد دارای صفات شخصیتی صبحگاهی، شامگاهی و بین بینی برای مرحله دوم پژوهش انتخاب شدند. درنهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، شرکت کنندگان جهت سنجش بهزیستی و حساسیت پردازش مورد مطالعه قرار گرفته و مقیاس های بهزیستی روان شناختی و فرد با حساسیت پردازش حسی به منظور گردآوری داده ها بین شرکت کنندگان پژوهش توزیع گردید. داده های گردآوری شده به منظور بررسی اهداف پژوهش تحلیل شدند. نتایج: نتایج بیانگر این بود که بین ابعاد بهزیستی روان شناختی بر اساس تیپ های صبحگاهی، شامگاهی و بین بینی تفاوت معنادار وجود دارد و تیپ های صبحگاهی بهزیستی روان شناختی پایین تری را داشتند، همچنین مقایسه تیپ های صبحگاهی و شامگاهی در ابعاد حساسیت پردازش حسی نشان داد که گروه با تیپ صبحگاهی حساسیت نسبت به محرک بالاتری داشتند. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد تفاوت در چرخه های شبانه روزی افراد، می تواند منجر با سطوح سلامت روانی مرتبط بوده و منجر به واکنش پذیری متفاوت در برابر محرک ها می شود.

مقدمه: تیپ های زمانی از جمله عوامل تاثیرگذار درشاخص های روانشناختی افراد است. هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه افکار خودکشی و سطح استرس بین دانشجویان افسرده با تیپ های زمانی صبحگاهی و شامگاهی بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع مقایسه ای بوده و جامعه آماری آن را دانشجویان افسرده دانشگاه پیام نور و آزاد اسلامی سمیرم در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل می دادند. به شیوه نمونه گیری در دسترس، به 300 نفر دانشجو دفترچه حاوی پرسشنامه های افسردگی بک (1976)، تیپ-های زمانی صبحگاهی-شامگاهی هورن و استبرگ (1976)، پرسشنامه افکار خودکشی بک (1976) و پرسشنامه استرس لاویبوند و لاویبوند (1995) داده شد. بعد از حذف پرسشنامه های فاقد اعتبار، 153 نفر واجد افسردگی (بر اساس نقطه برش پرسشنامه افسردگی بک) تشخیص داده شدند که از این تعداد، 18 نفر به عنوان تیپ زمانی صبحگاهی و 64 نفر به عنوان تیپ زمانی شامگاهی تشخیص داده شدند، که نمرات افکار خودکشی و استرس آنهابا استفاده از نرم افزار 21 spss و آزمون t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بین افکار خودکشی و سطح استرس دانشجویان افسرده در تیپ های زمانی صبحگاهی و شامگاهی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0P<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده می توان نقش احتمالی تیپ-های زمانی را در شدت افکار خودکشی و استرس افراد افسرده در نظر گرفت که الیته پژوهش های بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

مقدمه: مطالعه و بررسی ابعاد مختلف زیستی شخصیت شامل صبحگاهی و شامگاهی و اثرات آن بر روی جنبه های مختلف آسیب های روان شناختی نوجوانان ضروری به نظر می رسد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آسیب های روان شناختی نوجوانان بر اساس تیپ های زیستی شخصیت شامل صبحگاهی و شامگاهی بود.روش بررسی: ابتدا 362 نفر از دانش آموزان مقاطع دبیرستان شهر بوشهر به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند، سپس پرسشنامه تیپ های صبحگاهی- شامگاهی به منظور پاسخگویی در بین آن ها توزیع گردید. پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد 61 نفر بر اساس نمرات کسب شده در پرسشنامه تیپ های صبحگاهی و شامگاهی، به عنوان افراد دارای صفات شخصیتی صبحگاهی، شامگاهی و بین بینی برای مرحله دوم پژوهش انتخاب شدند. در نهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، جهت سنجش ابعاد مختلف آسیب های روان شناختی شرکت کنندگان پرسشنامه سنجش علایم روانی SCL-90-R مورد استفاده قرار گرفت و داده های گردآوری شده به منظور بررسی اهداف پژوهش تحلیل شدند.یافته ها: نتایج بیانگر این بود که بین ابعاد آسیب های روان شناختی بر اساس تیپ های صبحگاهی، شامگاهی و بینابینی تفاوت معنادار وجود دارد و تیپ های شامگاهی در تمام مولفه های مورد سنجش آسیب های روان شناختی نمرات بالا تری را داشتند.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد تفاوت در چرخه های زیستی شخصیت نوجوانان، می تواند با سطوح آسیب های روان شناختی مرتبط باشد.